დამოუკიდებლობის აღდგენა

 

ბრესსტის ზავი
1918 წლის 3 მარტი 

1918 წლის იანვარში  რუსეთში ბოლშევიკებმა დემოკრატიული საარჩევნო კანონის საფუძველზე არჩეული რუსეთის დამფუძნებელი კრება გარეკეს; საქართველომ გადაწყვიტა კავშირი გაეწყვიტა საბჭოთა  რუსეთთან , ამავე პერიოდში კავკასიის ფრონტიდან მოხსნილი ჯარისკაცების საშუალებით ბოლშევიკებმა სცადეს საქართველოს ოკუპაცია , სწორედ იმ პერიოდში იქმნებოდა საქართველოში სახალხო გვარდია, რომელმაც შეძლო ფრონტიდან წამოსული ჯარისკაცების შეჩერება და დამარცხება ;
  რუსეთის არმიამ როგორც კი მიატოვა კავკასიის ფრონტი, გასაკვირი არ არის, რომ თურქეთი გააქტიურდებოდა , მასთან ომი იმ პერიოდში ამიერკავკასიის ქვეყნებისათვის დიდი დარტყმა იქნებოდა;
  1918 წლის მარტში ბრესტ-ლიტოვსკში  საბჭოთა რუსეთმა სეპარატიული ზავი გააფორმა გერმანიასა და მის მოკავშირეებთან; თურქეთმა როგორც გერმანიის მოკავშირემ მიიღო ბათუმის , ყარსის და არტაანის ოლქები.ეს გადაწყვეტილება არავის შეუთანხმებია ამიერკავკასიის ქვეყნებთან, თავად თურქეთმა კი ამ ზავით მინიჭეწბული უფლებების განხორციელებას მაშინვე შეუდგა . ამიერკავკასიამ გადაწყვიტა დიპლომატიური გზით მოეგვარებინა ეს პრობლემა და მარტში ქ. ტრაპიზონში დაიწყო ამიერკავკასია-თურქეთის მოლაპარაკება , დელეგაციას აკაკი ჩხენკელი ხელმძღვანელობდა.თურქეთი არ აპირებდა არაფრის დათმობას, ამიტომ საზავო მოლაპარაკებები შეწყდა;

აკაკი ჩხენკელი 

  თურქეთი აცხადებდა, რომ ამირეკავკასია არ იყო დამოუკიდებელი სახელმწიფო, მას ის რუსეთის ნაწილად განიხილავდა, ამ მიზეზის გასაბათილებლად 1918 წლის 22 აპილს ამიერკავკასიის სეიმმა გამოაცხადა ამიერკავკასიის დემოკრატიული რესპუბლიკის შექმნა, ამასობაში თურქეთმა უკვე დაიკავა ბათუმი, ოზურგეთი , მესხეთი და ბორჯომამდეც მოაღწია მათმა ჯარის ნაწილებმა, ქართულმა ჯარმა თურქების შეჩერება მხოლოდ  მდინარე ჩოლოქზე შეძლო , აუცილებელი გახდა მოლაპარაკების განახლება თურქეთთან.
 ბათუმის საზავო კონფერენციაზე (1918 წლის 11 მაისს) თურქეთმა ბათუმის, ყარსის და არტაანის ოლქების გარდა მოითხოვა ახალციხისა და ახალქალაქის მაზრების გადაცემა. ამავე დროს გამოიკვეთა , რომ სომხეთი, აზეირბაიჯანი და საქართველო ვერ თანხმდებოდა საგარეო პოლიტიკის ორიენტაციის საკითხში, კერძოდ, სომხეთი -ინგლისელების მხარეს იხრებოდნენ, აზერბაიჯანი თურქთთან მეგობრობას ამჯობინებდა , საქართველომ კი მოკავშირედ გერმანია აირჩია , გარდა ამისა ამიერკავკასიის ქვეყნებს შორის არსებობდა გარკვეულ ტერიტორიებზეც დავა .
  ბათუმში ყოფნისას აკაკი ჩხენკელმა დაიწყო მოლაპარაკება გერმანიის დელეგაციის თავჯომარესთან ფონ ლოსოვთან. უკვე 14 მაისს საქართველოს ეროვნულმა საბჭომ მიიღო გადაწყვეტილება - ოფიციალურად დაადასტურა გერმანოფილური საგარეო პოლიტიკური კურსი .აკაკი ჩხენკელს უფლება მიეცა გერმანიის დახმარებით დაეცვა საქართველოს ინტერესები;
  საქართველოს ეროვნული საბჭოს  აღმასრულებელი კომიტეტი ოფიციალურად შეუდგა საქართველოს დამოუკიდებლობისათვის მზადებას.
 1918 წლის მაისის მეორე ნახევარში თურქეთი კვლავ აგრძელებს შემოტევას, საფრთხე შეექმნა თბილისაც , გერმანია არ ეპირებდა საქართველოს დაცვას იქამდე, სანამ ის ამიერკავკასიის  ფედერაციული რესპუბლიკის ნაწილი იქნებოდა, დღის წესრიგში დადგა საქართველოს დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ გამოცხადების საკითხი .

მეფისნაცვლის სასახლე 

1918 წლის 26 მაისს გოლოვინის გამზირზე (დღევანდელი რუსთაველი)მეფისნაცვლის რეზიდენციაში უკანასკნელი სხდომა ჩაატრა ამიერკავკასიის სეიმმა და ამიერკავკასიის ფედერაციული რესპუბლიკა დაშლილად გამოაცხადა.იმავე დღეს გაიხსნა საქართველოს ეროვნული საბჭოს სხდომა , ( კვირა დღე . 16:50 წთ)სხდომა გახსნა საბჭოს თავჯდომარემ ნოე ჟორდანიამ.
 საქართველოს ეროვნულმა საბჭომ ერთხმად დაამტკიცა "საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი"

გამოყენებული ლიტ-რა :  მერაბ ვაჩნაძე, ვახტანგ გურული
                                               საქართველოს ისტორია